کدامیک از گروه های خونی با یکدیگر سازگارند – مقایسه گروه های خونی

اگر تا به حال به مراکز اهدای خون رفته باشید و نسبت به اهدای خون یا دریافت خون اقدام کرده باشید ، حتما این سوال برایتان پیش آمده که چرا برخی گروه های خونی با هم سازگارند و برخی دیگر با یکدیگر سازگار نیستند . در این مقاله و گرافیک به سازگاری گروه های خونی و مقایسه آنها پرداخته ایم.

گروه های خونی مختلفی وجود دارد به طوری که جامعه ی جهانی انتقال خون تا به حال ۳۵ گروه خونی را شناسایی کرده است. در این مقاله ما تنها ۲ تا از سیستم های مربوط به گروه خونی را بررسی می کنیم : ۱- سیستم ABO  و ۲- سیستم Rh .

در هر دو روش تشخیص ، گروه خونی با توجه به آنتی ژن ها که مواد پروتئینی و کربوهیدراتی در سطح گلبول های قرمز هستند تعیین می شود. در سیستم ABO آنتی ژن ها مولکول های کربوهیدراتی هستند . در این سیستم اگر در سطح گلبول های قرمز خون شخصی فقط آنتی ژن A موجود باشدگروه خونی آن فرد A است ، اگر فقط آنتی ژن های B موجود باشد ، گروه خونی او B است و اگر هم A و هم B وجود داشته باشد گروه خونی آن شخص AB است . البته ممکن است که هیچ یک از آنتی ژن های AوB در سطح گلبول های قرمز وجود نداشته باشد که دراین صورت گروه خونی O می باشد.

سیستم بعدی مورد بررسی ، سیستم Rh است. سیستم Rh نسبت به سیستم ABO کمی قابل درک تر است. اگر فردی دارای پروتئین (آنتی ژن) Rh روی سطح گلبول قرمز خود باشد Rh مثبت است و اگر فردی فاقد این آنتی ژن باشد Rh منفی می باشد . به عنوان مثال فردی با گروه خونی +O  دارای آنتی ژن Rh در سطح گلبول قرمز می باشد در حالی که فردی با گروه خونی -O فاقد این آنتی ژن می باشد. در سیستم Rh 50 آنتی ژن دیگر نیز مورد بررسی قرار می گیرد. اما وقتی می گوییم گروه خونی مثبت یا منفی است ، اشاره به آنتی ژن شناخته شده ای با نام آنتی ژن D می کنیم.

سازگاری این آنتی ژن ها برای فرایند انتقال خون بسیار حائز اهمیت است . اما منظور از سازگاری چیست ؟ در پلاسمای خون ما موادی تحت عنوان آنتی بادی یا پادتن وجود دارد . این مواد که جنس پروتئینی دارند ، بخش اصلی سیستم دفاعی ما را تشکیل می دهند. آنتی بادی ها به دلیل ساختار پروتئینی سه بعدی خود تنها می توانند به آنتی ژن های خاصی بچسبند و آن ها را تخریب کنند . کسانی که فاقد آنتی ژن های A هستند دارای آنتی بادی A در پلاسمای خون خود هستند و کسانی که فاقد آنتی ژن B هستند در پلاسمای خون خود دارای آنتی بادی B هستند.

مسائلی که گفته شد مشکل اصلی در فرایند انتقال گروه های خونی مختلف می باشد . شخصی با گروه خونی B دارای آنتی بادی های A در پلاسمای خون خود هستند در این صورت اگر خون اهدایی از نوع A باشد ، این آنتی بادی ها به آنتی ژن ها حمله کرده و آن هارا از بین می برند . این مخالفت از سوی سیستم ایمنی می تواند مرگبار باشد. آنتی بادی های Rh در پلاسمای افراد با گروه خونی Rh منفی وجود ندارد . اما این آنتی بادی ها می توانند درصورت تزریق خون از Rh مثبت ها به این افراد ایجاد شود.

به عنوان یک نتیجه گیری افراد با گروه های خونی خاص تنهای می توانند از گروه های خونی مشخصی خون دریافت کنند . در این بین گروه خونی O منفی اهدا کنند عمومی و AB مثبت گیرنده ی عمومی است . اما دلیل چیست ؟ گروه خونی O منفی فاقد آنتی ژن های A , B و Rh است در نتیجه پاسخ ایمنی به همراه نخواهد داشت و پادتنی علیه آن ساخته نمی شود. گروه خونی +AB دارای آنتی ژن های A,B و Rh سات در نتیجه هیچ یک از آنتی بادی های A,B و Rh در پلاسمای خون یافت نمی شود . همین مسئله باعث می شود که افراد با این گروه خونی از همه انواع گروه های خونی بتوانند خون دریافت کنند .

همانطور که در گرافیک زیر مشخص است گروه های خونی به طور منظم توزیع نشده اند . در سطح جهان -AB نادر ترین گروه خونی است که تعداد کمی از افراد را شامل می شود . البته این موضوع در مکان های مختلف و با قومیت های مختلف ممکن است متفاوت باشد. البته شایان ذکر است که این اطلاعات مربوط به سیستم ABO و Rh است در صورتی که تاکنون بیش از ۶۰۰ نوع آنتی ژن شناسایی شده است. در بعضی موارد افراد دارای ترکیب خاصی از آنتی ژن های مختلف هستند که این موضوع یافتن گروه خونی سازگار با این افراد را مشکل می کند.

به عنوان یک جمع بندی می توان گفت : اهدای خون ، اهدای زندگی است .

این مطلب و اینفوگرافی توسط وبسایت compoundchem.com تولید و به توسط وبسایت cheminfinity.com ترجمه شده است . کپی برداری تنها با ذکر منبع ترجمه مجاز می باشد.